کاربرد تحقیق و توسعه

کاربرد تحقیق و توسعه

تحقیق‌ و توسعه چیست؟

تحقیق‌ و توسعه یعنی پیدایش دانش جدید. اما در فضای کسب‌و‌کار، فعالیتی محسوب می‌شود که شرکت‌ها آن را به‌منظور توسعه‌ی محصولات، فرایندها، خدمات جدید یا بهبود آن‌هایی که از قبل وجود داشته‌اند، به‌کار می‌گیرند. 

اغلب، مشاغل برای انجام این کار خطر می‌کنند، زیرا مطمئن نیستند که آیا تلاش‌شان از لحاظ فنی امکان‌پذیر است یا نه و یا معمولاً نمی‌دانند چگونه به اهداف خود در قالب عمل دست پیدا کنند. اما دلیل ضرورت R&D چیست؟ تحقیق‌ و توسعه کاری ضروری برای بسیاری از کسب‌وکارهاست. عرضه‌ی محصولات یا خدمات جدید و بهبود و اصلاح آن‌چه که موجود است، راهی برای یک بیزینس است تا در رقابت باقی بماند و سود کسب کند.

تحقیق‌وتوسعه یکی از مراحل اولیه در توسعه‌ی یک محصول، فرایند یا خدمت جدید، و یا ارتقای نسخه‌ای موجود از آن‌هاست. آزمایش و نوآوری نیز اغلب در این مرحله متداول است که البته همراه با ریسک صورت می‌گیرد. چرخه‌ی تحقیق‌وتوسعه اغلب با ایده و نظریه‌پردازی آغاز، و به تحقیق، اکتشاف، طراحی و توسعه ختم می‌شود. در ادامه توضیح می‌دهیم تحقیق‌و‌توسعه در چه بخش‌هایی صورت می‌گیرد و انواع پژوهش در R&D چیست.

تحقیق‌وتوسعه در چه بخش‌هایی صورت می‌گیرد؟

فرایند تحقیق‌وتوسعه در طیف وسیعی از بخش‌ها و صنایع و در شرکت‌های متفاوت با اندازه‌های مختلف پیدا می‌شود. از صنایع متمرکز بر تحقیق‌وتوسعه که به‌شدت به پروژه‌های تحقیق‌وتوسعه متکی‌اند می‌توان به داروسازی، علوم طبیعی، خودرو، نرم‌افزار و فناوری تا شرکت‌های  فعال در زمینه‌هایی مانند غذا و نوشیدنی اشاره کرد. تحقیق‌وتوسعه نقشی مهم در صنعت ساخت‌وساز نیز ایفا می‌کند، به‌ویژه در مهندسی و تولیدات صنعتی.

انواع اصلی R&D چیست؟

در این بخش برحسب پژوهش‌هایی که در فرایند تحقیق و توسعه انجام می‌شود، پاسخ می‌دهیم انواع R&D چیست. تمام فرایندهای تحقیق‌وتوسعه با ایده‌ها و نظریه‌ها شروع می‌شوند که درواقع می‌توانند به شناسایی فرصت‌های جدید یا مشکلات مربوط شوند. سپس، فرایند تحقیق‌وتوسعه بر کاوش و تحقیق درباره‌ی آن ایده‌ها تمرکز می‌کند تا ببیند چه چیزی شدنی، و چه چیزی غیرممکن است. حال می‌فهمید دو نوع اصلی پژوهش در R&D چیست. دو نوع اصلی پژوهش در فرایند تحقیق‌وتوسعه وجود دارد؛ پژوهش بنیادی و پژوهش کاربردی.

  • پژوهش بنیادی (Basic Research): تماماً درمورد کسب دانش و استفاده از آن برای فراهم آوردن درک و بینشی است که کسب‌وکارها بتوانند از آن بهره ببرند. این دانش می‌تواند پایه و اساس پروژه‌های تحقیق‌وتوسعه‌ی آینده و حامی تصمیم‌های تجاری راهبردی (Strategic Business Decisions) باشد؛
  • پژوهش کاربردی (Applied Research): اکنون توضیح می‌دهیم پژوهش کاربردی در فرایند R&D چیست. این نوع پژوهش مفهوم واضح‌تری دارد و اغلب در پی دست‌یابی به هدفی خاص است. این هدف می‌تواند استفاده از یک فناوری جدید، ورود به بازاری جدید، ارتقاء امنیت یا کاهش هزینه در سازمان باشد. پژوهش کاربردی اغلب همان چیزی است که به مرحله‌ی توسعه منتهی می‌شود.

مرحله‌ی طراحی و توسعه تماماً به گرفتن ایده و تبدیل آن به یک محصول یا فرایند می‌پردازد. درواقع به‌معنی تبدیل پژوهش به یک محصول یا خدمت در حوزه‌ی بازرگانی است که اغلب طراحی، نمونه‌سازی، آزمایش کلی، آزمایش جزئی و اصلاح را دربر می‌گیرد.

در ادامه می‌گوییم که نقش نمونه‌سازی در مرحله‌ی توسعه‌ از فرایند R&D چیست. نمونه‌سازی مانند کلیدی برای مرحله‌ی توسعه است، زیرا به شما این امکان را می‌دهد تا مشکلات را شناسایی و برطرف کنید و طراحی را بهبود ببخشید. شما در نهایت و برای کسانی که در مرحله‌ی توسعه از فرایند تولیدات صنعتی هستند به سمت آزمایش کلی آن تولیدات می‌روید؛ جایی‌که به‌دنبال تولید محصول در مقیاسی بزرگ‌تر هستید.

حال باید بدانیم که کاربرد R&D چیست و برای بررسی چه مواردی راه‌اندازی می‌شود. فرایند تحقیق‌وتوسعه را می‌توان برای بررسی برایندهای مختلف به شرح زیر راه‌اندازی کرد:

۱. تحقیق‌ و توسعه‌ی محصول جدید

فرایند تحقیق‌وتوسعه و توسعه‌ی محصول اغلب با هم مرتبطند. تغییرات پرشتاب در تقاضاهای مشتریان و فناوری‌های نوظهور به‌معنای نیاز همیشگی کسب و کار به انطباق با شرایط است. شما پیش از توسعه‌ی محصولات جدید باید درک عمیقی از بازار و نیازهای کاربر داشته‌باشید. این درک زمینه را برای توسعه‌ی محصول جدید فراهم می‌کند. مفاهیم مختلفی در ابتدا ایجاد و آزمایش می‌شوند. سپس این مفاهیم می‌توانند برای پژوهش و آزمایش در آینده نمونه‌سازی شوند.

۲. بهبود و یا ارتقای محصولات و فرایندهای موجود

ارزیابی مستمر محصولات، خدمات و فرایندهای موجود نیز بخشی کلیدی در تحقیق‌وتوسعه به حساب می‌آید. اگر یک محصول، خدمت یا فرایند، دیگر سودآور نباشد یا در بازار ارزش نیافریند، خطر رکود را به‌همراه خواهد داشت.

از دیگر بخش‌های کلیدی آن می‌توان به فناوری‌ای که توسعه پیدا کرده‌است اشاره کرد. این فناوری می‌تواند فرایندهایی از بهسازی را آسان کند که هزینه‌ها را کاهش، و بهره وری یا ایمنی را افزایش و ارتقاء می‌دهد. این بهسازی‌ها شامل فرایندهای ساخت و تولید محصول می‌شوند.

تغییرات یا جابه‌جایی‌های قانونی در خواسته‌های کاربر همچنین می‌توانند به این معنی باشند که یک محصول یا فرایند برای دوام آوردن باید تغییر یا تکامل پیدا کند.

اهداف پروژه‌های R&D چیست؟

در این بخش توضیح می‌دهیم هدف از راه‌اندازی پروژه‌های R&D چیست. پروژه‌های تحقیق‌وتوسعه برای دست‌یابی به طیف وسیعی از اهداف و نیازهای شغلی راه‌اندازی می‌شوند. اهداف پروژه‌های تحقیق و توسعه می‌توانند درباره‌ی معرفی محصول یا خدمتی جدید، بهبود فرایندی موجود یا استفاده از یک فناوری جدید باشند. در ادامه بیشتر توضیح می‌دهیم که پروژه‌های R&D چیست و دیگر اهداف پروژه‌های تحقیق و توسعه را شرح می‌دهیم. اغلب پروژه‌های تحقیق‌ و توسعه در ذات خود شامل ناشناخته‌ها و ابهاماتی هستند. یکی از اهداف اصلی تحقیق و توسعه حل همین مشکلات است. همین ابهامات است که جنبه‌ی اصلی مفهوم تحقیق‌وتوسعه برای اهداف مالیاتی را شکل می‌دهد.

نمونه‌ای از پروژه‌ی تحقیق‌وتوسعه می‌تواند انتقال نسخه‌ای قدیمی از یک سیستم به فضای ابری، خودکارسازی بخشی از فرایند تولید یا استفاده از امکاناتی جدید برای بهبود عملکرد باشد. در ادامه‌ی مطلب پاسخ می‌دهیم علت اهمیت R&D در کسب‌و‌کار چیست.

علت اهمیت R&D برای کسب‌و‌کار چیست؟

حال وقت آن است که بدانیم علت اهمیت R&D برای یک کسب‌و‌کار چیست. تحقیق‌وتوسعه برای کسب‌وکارها مهم است. به این علت که دانش و شناختی اثرگذار فراهم می‌کند و منجر به بهبود فرایندهای موجود می‌شود که می‌توان در آن‌ها کارایی را افزایش و هزینه‌ها را کاهش داد. همچنین یکی از اهداف تحقیق و توسعه این است که به کسب‌وکارها اجازه دهد محصولات و خدمات جدیدی را توسعه دهند و بتوانند در بازارهای رقابتی باقی بمانند و موفق شوند. در ادامه خواهیم گفت مزایای R&D چیست.

مزایای R&D چیست؟

در این بخش می‌گوییم که مزایای به‌کار‌گیری R&D برای کسب‌و‌کار‌‌تان چیست و تحقیق‌وتوسعه در کسب توانایی شما برای رقابت در بازار و رشد کسب‌وکار چه اهمیتی بالایی دارد. برای کسب‌وکاری که می‌تواند نوآوری و فناوری‌های جدید همراه با ارتقاء فرایندهای موجود را اخذ کند احتمال موفقیت بیش‌تر در درازمدت امکان‌پذیرتر است.

در مقیاسی وسیع‌تر، مزایای تحقیق‌وتوسعه تمام بخش‌ها را در بر می‌گیرد. به‌علاوه، تأثیری مثبت بر سطح گسترده‌تری از اقتصاد دارد. بخشی که سرمایه‌گذاری زیادی روی تحقیق‌وتوسعه دارد به دستاورد و توسعه‌های بیش‌تری دست پیدا می‌کند. ازجمله‌ی این‌ها می‌توان به فراهم آوردن مزایایی معتبر (Real-world Benefits) برای مردم اشاره کرد.

تحقیق‌وتوسعه و رشد اقتصادی در بسیاری از کشورها با هم مرتبط‌اند. برخی از انواع مشوق‌های تحقیق‌وتوسعه اغلب به‌عنوان قسمتی از طرح‌های دولت برای رشد اقتصادش عمل می‌کنند. دلیل این است که آن مشوق‌ها برای بهبود و ارتقاء بهره‌وری طراحی شده‌اند. در ادامه بهتر است بدانید که بالاترین هزینه‌ای که صرف فرایند‌های تحقیق و توسعه شده است، چقدر است و نام کشور‌هایی که بیش‌ترین هزینه را برای فرایند R&D کرده‌اند، چیست.

در سطح جهانی، صرف هزینه روی فرایندهای تحقیق‌وتوسعه به بالاترین میزان خود، یعنی تقریبا ۱.۷ تریلیون دلار رسیده‌است. ایالات متحده و چین از نظر صرف این هزینه پیشتازند. واقعاً مزایای حقیقی تحقیق‌وتوسعه می‌توانند در مقیاسی جهانی در بهبود زندگی شهروندان سهم بزرگی داشته‌باشند.

R&D در کسب‌و‌کار چه نقشی دارد؟

تحقیق‌وتوسعه در کسب‌وکار با وجود فناوری‌های نوظهور و بازارهای سریعاً متغیر بیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد. اگرچه بسیاری از کسب‌وکارها فرایند تحقیق‌وتوسعه را درنظر گرفته‌اند، این‌که آن فرایند در عمل چگونه به‌نظر می‌رسد بین کسب‌وکارها به‌طرز چشمگیری متفاوت است. قدرت تحقیق‌وتوسعه نیز بین صنایع و شرکت‌هایی که توسط تنها یک فرد اداره می‌شوند (Individual Companies) به‌نحو بارزی تفاوت دارد. در ادامه با جزییات بیش‌تری خواهیم گفت علت تفاوت‌ بین رویکرد سازمان‌ها در R&D چیست.

معنای R&D در کسب‌و‌کار چیست؟

در این بخش توضیح می‌دهیم معنای R&D در کسب‌و‌کار چیست. کسب‌وکارها تحقیق‌وتوسعه را با روش‌های گوناگونی، به‌همراه ساختارهای سازمانی متفاوتی که انواع استراتژی تحقیق و توسعه را پیش می‌گیرند اتخاذ می‌کنند. قدرت نفوذ تحقیق‌وتوسعه در کسب‌وکارها به‌طور قابل‌توجهی متفاوت است. و این تفاوت به میزان کارساز بودنش در چارچوب تأثیر کلی آن بستگی دارد.

در ادامه می‌گوییم تکلیف کسب‌و‌کار‌هایی که توانایی انجام R&D را ندارند، چیست. برخی از کسب‌وکارها هستند که توانایی انجام تحقیق‌وتوسعه را ندارند. بنابراین آن را برون‌سپاری و برای کنترل و هدایت فرایند نوآوری به دیگران تکیه می‌کنند. برخی از کسب‌وکارها انجام فرایند تحقیق‌وتوسعه‌ی خود را برون‌سپاری می‌کنند، درحالی‌که برخی دیگر از آن‌ها چند واحد تحقیق و توسعه دارند که کاملاً به این فرایند اختصاص دارند.

تحقیق‌وتوسعه برای هر کسب‌وکاری فعالیتی پیچیده و اغلب همراه با چالش است. بسیاری از رهبران تحقیق‌وتوسعه در تلاش‌اند تا مدت‌زمان فرایند توسعه را در کنار طول طرح و نقشه‌ی راه به شکل مؤثرتری برای آینده کاهش دهند. ایجاد فرهنگ نوآوری در یک کسب‌وکار از طریق فرایند تحقیق‌وتوسعه اگرچه اغلب یکی از اهداف مهم برای بسیاری از کسب‌وکارها به شمار می‌آید اما دست‌یابی به آن نیز دشوار است. در ادامه توضیح می‌دهیم استراتژی تحقیق و توسعه چیست و چرا تهیه‌ی آن ضروری است.

استراتژی R&D چیست؟

به انجام رساندن فرایند تحقیق‌وتوسعه به‌تنهایی کافی نیست و برای استفاده‌ی حداکثری از عملکرد آن باید یک استراتژی تحقیق و توسعه داشته‌باشید. اکنون دقیق‌تر توضیح می‌دهیم استراتژی R&D چیست. چگونگی برنامه‌ریزی و تهیه‌ی استراتژی درباره‌ی فرایند تحقیق و توسعه امری ضروری است. مهم نیست که شرکت با تحقیق‌وتوسعه می‌خواهد مزیت رقابتی داشته‌باشد، در فناوری‌های جدید پیشرو باشد، پابه‌پای رقیب پش برود و یا به بازاری جدید وارد شود. هر هدفی را که دنبال کند، ورود به این عرصه و برنامه‌ریزی برای تهیه‌ی استراتژی تحقیق و توسعه در هر شرکتی یک امر الزام‌آور محسوب می‌شود. حال می‌گوییم علت به‌کار‌گیری استراتژی R&D در شرکت‌ها چیست.

شرکت شما با به‌کار‌گیری استراتژی تحقیق و توسعه از مزایایی برخوردار شده و پس از ادغامش با اعتبارات مالیاتی تحقیق‌وتوسعه حتی سودمندتر هم خواهد شد. حتی شاید بخواهید فرایندهای تحقیق‌وتوسعه را با برنامه ریزی خود هماهنگ کنید تا استفاده‌ی بیش‌تری از اعتبارات مالیاتی تحقیق‌وتوسعه ببرید. حال می‌فهمید هدف نهایی استفاده از استراتژی R&D چیست. هدف نهایی این است که تحقیق‌وتوسعه به درون فرهنگ و رویکرد یک شرکت نسبت ‌به کسب‌وکار نفوذ کند.

ابهاماتی را که در ذات پروژه‌های بالقوه سودمند تحقیق‌وتوسعه هستند، می‌توان با استفاده از اعتبارات مالیاتی تحقیق‌وتوسعه به‌لحاظ مالی کاهش داد. شما می‌توانید لایق پاداش برای پذیرش ریسک‌های بیش‌تر باشید. این کار به ایجاد تغییر در طرز فکر به هنگام مواجه شدن با پروژه‌های ریسک‌پذیر کمک می‌کند. حال دانستید R&D چیست و با فرایند آن آشنا شدید، در ادامه بهتر است میزان هزینه‌ی لازم برای اجرای این فرایند را بررسی کنیم.

هزینه‌های تحقیق‌وتوسعه

تحقیق و توسعه می‌تواند پرهزینه باشد. در ادامه می‌گوییم که علت پر هزینه بودن R&D چیست. فناوری‌های نوظهور و کارکنان بسیار متخصص، گران هستند. این واقعیت که هزینه‌ها آشکارا هیچ تضمینی نسبت‌به نرخ بازگشت سرمایه ندارند، به‌وضوح بسیاری از مدیران عامل را نگران می‌کند. بااین‌حال کاری ضروری است و هزینه‌های مربوط به تحقیق‌وتوسعه باید در بودجه لحاظ شوند.

در برخی از کسب‌وکارها هزینه‌های مربوط به تحقیق‌وتوسعه می‌توانند جزء سنگین‌ترین مخارج باشند. در ادامه خواهیم گفت نام شرکت‌هایی که بیشترین هزینه را برای R&D می‌کنند، چیست. فهرست‌هایی سالانه از شرکت‌هایی منتشر می‌شوند که بیش‌ترین هزینه را برای تحقیق‌و توسعه می‌کنند؛ آمازون، سامسونگ و اپل میلیاردها دلار صرف این کار می‌کنند و اغلب در صدر این فهرست‌ها قرار دارند.

خبر خوب این است که بسیاری از هزینه‌های مربوط به تحقیق‌وتوسعه را می‌توان با اعتبارات مالیاتی‌اش جبران کرد. هزینه‌های دیگری هستند که شناسایی نمی‌شوند. به‌عنوان یک کسب‌وکار باید تمام هزینه‌ی پروژه را در برابر هزینه‌های شناسایی‌شده‌ی اعتبارات مالیاتی تحقیق‌وتوسعه بسنجید، سپس تصمیم بگیرید که آیا پروژه‌ی شما شدنی است یا خیر.

واحد R&D چیست؟

 

واحد R&D را می‌توان تیم کوچکی دانست که مسئول فرایند تحقیق‌وتوسعه یک کسب‌و‌کار است. البته برخی کسب‌و‌کار‌ها فعالیت‌های مربوط به تحقیق‌وتوسعه را به گروه‌ها و افراد مختلف که همان واحد R&D نامیده می‌شوند، به‌صورت موردی می‌سپارند. سایر شرکت‌ها دارای بخشی اختصاصی برای واحد R&D هستند. شرکت‌های بزرگ‌تر حتی ممکن است مراکز تحقیق‌وتوسعه ایجاد کنند تا به خودشان دسترسی به رهبران تحقیق‌وتوسعه‌ی محلی و فعالیت‌های تخصصی مربوط به این حوزه را بدهند.

واحد R&D

حال پاسخ می‌دهیم واحد R&D چیست. واحد تحقیق و توسعه شامل جمعیتی زیاد از متخصصان است. از مهندسان و شیمی‌دانان تحقیق‌وتوسعه گرفته تا مدیران تحقیق‌وتوسعه‌ی مسئول خروجی‌ها عضوی از واحد R&D هستند. گاهی اوقات هم شما به رهبرانی برای تحقیق‌وتوسعه نیاز دارید که به‌دنبال هدایت یا کنترل بخش تحقیق‌وتوسعه در یک کسب‌وکارند.

نقش واحد R&D چیست؟

بگذارید برای‌تان توضیح دهیم نقش واحد R&D چیست. نقش واحد تحقیق و توسعه این است که با ارائه‌ی شناختی از بازار و توسعه‌ی محصولات یا خدمات جدید و یا متناسب با آن، ارتقاء نسخه‌های موجود آن‌ها، کسب‌وکار را در رقابت نگاه ‌دارد. رشد آتی کسب‌وکار تا حد زیادی وابسته به واحد تحقیق و توسعه است.

واحد تحقیق و توسعه مسئولیت‌های فراوانی دارد. حال می‌گوییم مسئولیت‌های واحد R&D چیست. مسئولیت‌های واحد تحقیق و توسعه می‌توانند همه چیز باشند؛ از شناخت نیازهای بازار هدف گرفته تا بررسی محصولات جدید و کنترل کیفیت.

برون‌سپاری R&D چیست؟

کسب‌وکارها در هر اندازه‌ای که باشند تصمیم به برون‌سپاری فرایند تحقیق‌وتوسعه‌ی خود می‌گیرند، چراکه انجام این کار توسط خودشان همیشه موفقیت‌آمیز نخواهدبود. حال توضیح می‌دهیم فرایند برون‌سپاری R&D چیست. برون‌سپاری تحقیق‌وتوسعه یعنی وارد کردن سایر سازمان‌ها به میدان تا به شما در انجام و پشتیبانی از کارتان کمک کنند. سپس، این همکاران می‌توانند برای شما امکاناتی را فراهم کنند که به‌عنوان یک کسب‌وکار بتوانید از آن استفاده کنید؛ از آزمایشگاه‌های مستقل تحقیق‌وتوسعه گرفته تا سازمان‌های تحقیقاتی دانشگاهی (University Research Organizations) یا سازمان‌های تحقیقاتی بالینی (Clinical Research Organizations).

برای شرکت‌ها همیشه ارزش دارد تا فعالیت‌هایی را درنظر بگیرند که می‌توانند با تکیه بر خودشان انجام دهند. به این علت که این‌گونه فعالیت‌ها می‌توانند بسیار مفید واقع شوند؛ به‌ویژه، از نظر اعتبارات مالیاتی تحقیق‌وتوسعه. در ادامه بررسی می‌کنیم که ارتباط نو‌آوری و R&D چیست.

ارتباط نوآوری و R&D چیست؟

تحقیق و توسعه ارتباط تنگاتنگی با نوآوری دارد. نوآوری یک اصطلاح با معنی گسترده است که تعریفی دشوار دارد. اغلب، به آن دسته از ایده‌ها، محصولات، خدمات، و روش یا فرایندهایی اطلاق می‌شود که جدید و متفاوت‌اند. فعالیت‌ها و پروژه‌های تحقیق‌وتوسعه همچنین یکی از راه‌های اصلی کسب‌وکارها برای نوآوری هستند. در ادامه بیشتر توضیح می‌دهیم که ارتباط نوآوری و R&D چیست.

وقتی نوبت به فعالیتی مربوط به تحقیق‌وتوسعه می‌رسد، نوآوری می‌تواند برای کسب‌وکار شما جدید یا حقیقتاً منحصربه‌فرد باشد. آژانس نوآوری بریتانیا (Innovate UK) این مفهوم را این‌طور خلاصه می‌کند: «نوآوریِ تازه دربرگیرنده‌ی فناوری آزموده‌شده‌ای است که در راه‌های جدید و مبتکرانه به‌کار می‌رود. ممکن است که تکنولوژی به خودی خود جدید نباشد، بلکه این کاربرد و محصول است که جدید به شمار می‌آید.»

اگرچه همه‌ی فرایندهای تحقیق‌وتوسعه به نوآوری ختم نمی‌شوند، بعید به‌نظر می‌رسد که نوآوری بدون انجام تحقیق‌وتوسعه صورت بگیرد.

خلاصه

پیدا کردن دانش جدید، اصلی‌ترین وظایف و اهداف واحد تحقیق و توسعه است. تحقیق و توسعه، فعالیتی‌ست که شرکت‌ها برای توسعه محصولات، فرایندها و خدمات جدید انجام می‌دهند. تهیه‌ و به‌کار‌گیری یک استراتژی تحقیق و توسعه مناسب مزایای بسیاری برای هر کسب‌و‌کاری دارد. در این مطلب توضیح دادیم R&D چیست و همچنین نقش R&D در بهبود کسب‌و‌کار‌ها چیست. همچنین به بررسی اهداف تحقیق و توسعه برای کسب‌و‌کار‌ها و هزینه‌هایی که باید صرف اجرایی کردن این فرایند کرد، پرداختیم. اگر سؤال و یا نظری درمورد تحقیق و توسعه دارید، با ما در میان بگذارید.

نظر خود را بنویسید